التعلیق و الشرح المفید للحلقة الاولی‌ (کتاب)

---

کتاب «التعلیق و الشرح المفید للحلقة الاولی فی اصول الفقه الاسلامی للسید الشهید الصدر»، به زبان عربی ، توسط سید محمد علی حسینی لبنانی نوشته شده است.

۱ - معرفی اجمالی

---

این کتاب، تعلیقه و شرحی بر حلقه اولی از حلقات (دروس فی علم الاصول) شهید صدر است.

۲ - ساختار کتاب

---

کتاب، در دو جزء تنظیم شده است. تمام مطالب جزء اول، پس از اهداء و مقدمه، در ذیل چهارده عنوان کلی و تمام مباحث جزء دوم، پس از مقدمه، در ذیل ده عنوان کلی ارائه شده است.

۳ - گزارش محتوا

---

۳.۱ - الاهداء

در این بخش، شارح، کتاب خود را، به شهید صدر و خواهر شهیدش اهدا کرده است.

۳.۲ - مقدمة

در این بخش، شارح، اندکی از کتاب حلقات شهید صدر و وابسته بودن فهم هر حلقه‌ای از آن به فهم حلقه پیشین و ضرورت شرح حلقه اول و... سخن گفته است.

۳.۳ - التمهید

در این بخش، شارح، نقاط اساسی مقدمه شهید صدر را که عبارت است از: عقیده به خدا ، ایمان به خدا، ایمان به رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ، ایمان به اسلام و... شرح داده است.

۳.۴ - تعریف علم الاصول

در این بخش، شارح، تعریف شهید صدر را از علم اصول ، شرح داده و از اینکه وی، برای روشن شدن تعریف مزبور مثال‌ها و نمونه‌هایی را ذکر کرده، تجلیل نموده و روش نمونه آوری و تطبیق را بهترین روش و مهم‌ترین امتیاز کتاب حلقات دانسته است.
شارح، در ادامه، به شرح مطالب زیر پرداخته است: موضوع علم اصول، منطق برای فقه بودن علم اصول، اهمیت علم اصول در عمل استنباط ، مجسم نمودن علم اصول و فقه نظریه و تطبیق آن را، تاثیر متقابل فکر اصولی و فکر فقهی در یک دیگر، جایز بودن عمل استنباط، اسباب قول به رای، اشاره‌ای تاریخی به پیدایش اصطلاح اجتهاد در میان فقهای شیعه ، حکم شرعی و تقسیم آن به تکلیفی و وضعی، اقسام حکم تکلیفی ، ادله محرزه (شامل دلیل شرعی و دلیل عقلی)، دلیل شرعی لفظی و مباحث مربوط به آن (همچون دلالت دلیل مزبور و حجیت ظهور آن و اثبات صدور آن)، دلیل شرعی غیر لفظی (فعل و تقریر معصوم)، دلیل عقلی (مستقل و غیر مستقل)، علاقات عقلی (علاقاتی که در بین خود احکام وجود دارد، علاقه بین حکم و موضوع آن، علاقه بین حکم و متعلق آن، علاقه بین حکم و مقدمات آن)، اصول عملیه ، قاعده عملی اساسی، قاعده عملی ثانوی، قاعده منجزیت علم اجمالی ، استصحاب و تعارض ادله.

۴ - پانویس

---